قدمت چهارباغ عباسی به دوران شاه عباس اول صفوی برمیگردد. کاروانسرای مادر شاه که همان هتل عباسی امروز است بههمراه بازار هنر و مدرسه شاه سلطان حسین (مدرسه چهارباغ) این مجموعه سهگانه را تشکیل میدهند. مجموعه امیرچخماق همه دیدنیها را در خودش دارد. شاید برات جالب باشه که بدونی این بازار طولانیترین بازار شهر یزد به حساب میاد و تو دل اون همه جور چیزی گیر میاد. امروزه به حوزه علمیه تبدیل شده است، ساختمانی دو طبقه با ۷۸ حجره است که جزو آثار ملی ثبت شده نیز میباشد. میباشد. امروزه از این بنا به عنوان چایخانه و رستوران سنتی استفاده می شه. معماری سنتی این فضا با وجود کاشیهای لاجوردی به کار رفته در آن، واقعا آرامبخش است و مسیر راه پله ورودی حمام و پاگردها، کاملا روشن و چراغانی است. حمام خان دالانی دارد که به سربینه ای میرسد. قدمت این بنا به حدود ۲۰۰ سال قبل برمیگردد، بنابراین باید آن را متعلق به دورهی ناصر الدین شاه دانست؛ دستور ساخت آن توسط حاکم یزد محمد تقی خان بافقی صادر شد و در سال 1212هجری قمری در زمینی به مساحت هزار و صد متر مربع کلنگ ساخت اینا به زمین زده شده که طی سال های آینده بخش های مختلفی به آن افزوده شده و در نهایت به محلی برای استحمام و نظافت، رفع خستگی، گذراندن اوقات فراغت و حتی گفتگو و حل مسائل و مشکلات روز تبدیل شد. ورود و خروج به حمام از طریق راهرویی به نام دالان صورت میگیرد که پس از آن به فضای بزرگی به نام سربینه وارد می شوید که سقف آن گنبدی شکل است و نور داخل حمام را تامین میکند، در این فضا سکوهایی برای نشستن وجود دارد و دیوارهای آن مزین به نقاشی های زیبایی شده که عمدتا مربوط به دورهی قاجار هستند سربینه در گذشته محلی برای تعویض لباس و آماده شدن برای ورود به گرم خانه بوده که برای رفتن به سمت این مکان باید از محلی به نام میان در عبور کنید؛ گرم خانه که محل اصلی استحمام بوده با ورود به آن سقف گنبدی شکل با ستون های متعدد و استخری بزرگ نظر شما را به خود جلب می کند، ازبخش های دیگر حمام خان میتوان به فضایی به نام تون اشاره کرد که دخمه ای برای سوزاندن هیزم و گرم کردن آب بوده، خزینه نیز سالنی سرپوشیده پر از آب گرم است.

بادگیر باغ دولت آباد بلندترین بادگیر جهان با ارتفاع 33 متر است که این توانایی را دارد که فضای اطاف را مانند یک کولر امروزی، خنک کند. گفته میشود که سنگهای مرمر سبز را به به دستور لطفعلیخان زند از مراغه به شیراز آوردهاند. اما در یزد به معنی کوچه هایی مسقف و سر پوشیده گفته می شود که بیشترین کوچه های به اصطلاح ساباط را می توانید در بخش بافت تاریخی مشاهده نمایید. به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه، عمارت بادگیر و یا کوشک گفته میشود. امروزه کافهای به نام کافه هوگو در این عمارت قدیمی فعالیت دارد. بین گل مربعی بربالای راهرو ودست راست کلمه " الله " به خطّ کوفی ، داخل آن نیز با همین خط (دوطرف مقابل هم ) سورهفاتحه وبر بالای کلمه مذکور در یک خط مستقیم " اعوذبالله من الشیطان الرجیم " و " بسم الله الرحمن الرحیم " نوشته شده است .مقابل کتیبه مذکور در فوق، کلمه "محمد" به خطّ کوفی قراردارد. این حمام نیز توسط شخص میرزا محمد تقی خان بافتی در سال ۱۱۷۰ تاسیس شد و نمایانگر معماری زیبا و شاخص عهد قاجاریه است. در عهد سلجوقیان تا عهد مغول هنر آجرکاری نقشی شاخص و بارز را در معماری اسلامی ایفا می کند.

آب انبار موجود در بازار دروازه مهریز، جزو آثار ملی ثبت شده ایران است و از حیث تاریخی و گردشگری بسیار شاخص و خود بنایی منحصر بفرد است. برخلاف نام آن که به نظر میرسد محصولات مرتبط با کاشی و کاشی کاری در آن موجود باشد، بازار کاشی گری در واقع راستهی آهنگران است که از حرفههای قدیمی و بومی یزد میباشد. توی بخش شمال شرقی این میدون هم مدرسهای به اسم مدرسه شفیعیه قرار داره که اون هم از بناهای دیدنی یزده. یزد از شهرهای باستانی ایران با فرهنگ و تمدن کهن که قدمت آن به بیش از سه هزار سال می رسد این شهر خشتی بعد از ونیز ایتالیا عنوان دومین شهر تاریخی جهان را دارد از این رو آثار تاریخی با معماری های منحصر به فرد فراوانی در یزد می توان پیدا کرد یکی از این بناهای تاریخی در آن حمام خان است که نام اصلی آن گرما به نور بوده، اما از آن جایی که این حمام بیشتر مورد استفادهی بزرگان شهر و خان و خانزاده ها بوده به این نام معروف شده، این حمام قدیمی با معماری ساده و زیبای خود نقش مهمی در شناخت تاریخ و معماری قدیم کشور داشته، که نمونه های آن نیز در جای جای کشورمان یافت می شود اما این حمام با معماری منحصر به فرد خود نه تنها یکی از مهم ترین آثار تاریخی یزد است بلکه توانسته به یکی از جاذبه های گردشگری یزد تبدیل شود که در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است. البته آنچه مسلم است در آن زمان، این مکان نقش حسینیه را نداشته، چون ساخت چنین فضاهایی از زمان صفویه به بعد در ایران رواج پیدا کرده است. پس از آن پادشاهان قاجار نیز به این میدان توجهی نداشتند زیرا اصفهان بعد از صفویه دیگر پایتخت ایران نبود. صفویه را می توان به عنوان شکوه و عظمت در معماری اصفهان دانست چرا که شاه عباس شکوه و معماری ویزه ای را به این شهر تقدیم کرد.

یکی دیگر از بخشهای بازار خان، راسته زرگران است که در آن طلا و جواهرات مبادله میشود. در راسته یا بازار قیصریه میتوان انواع پارچههای سنتی یزد را مشاهده و انتخاب نمود. در راسته کاشی گری انواع محصولات فلزی، مثل ابزارآلات به فروش میرسد. در این واحد بیمار زیر نظر دامپزشکهای خبره مداوا میشوند، همچنین واکسیناسیون کل پرندههای باغ و نظافت و بهداشت و ضدعفونی کل مجموعه باغ پرندگان نیز به عهده این واحد است. در پایان پیشنهاد میکنیم اگر تاکنون گذار شما به این باغ افتاده و خاطرههای خوشی از تماشای پرندگان و حیاتوحشِ این باغ دارید، در قسمت نظرات برای ما و دیگر خوانندههای ره بال آسمان از این خاطرههای خوش بگویید و تجربههای سودمند خود از بازدید از باغ پرندگان اصفهان را با ما و دیگر خوانندهها به اشتراک بگذارید. اگر به بازار خان یزد میروید، پیشنهاد میدهیم یک کاسه عدسی سنتی و خوشمزه نیز خودتان را مهمان کنید تا یزدگردی طعم دلچسبش را هم به شما نشان دهد. ق به حكمرانی یزد رسید - ساخته شده است. مدرسه ضیائیه در سلسله ایلخانیان بنا نهاده شد و در مورخ 23 اسفند ماه سال 1346 شمسی به ثبت ملی رسید. یکی از نکات قابل توجه در مورد این مسجد این است که قدیمی ترین کاشی کاری موجود در بنا در هشتی ورودی شرقی است و مربوط به سال 1364 شمسی است. هیئت عزاداران حسینی کوی چهار منار یکی از هیئتهای قدیمی یزد است که قدمت تأسیس و بنیاگذاری آن به حدود ۱۴۰ سال پیش میرسد و جمعیت فعلی عزاداران آن ۱۲۰۰ نفر است که آقایان علی فرهنگ دوست، علی محمد کوهپایهای زاده (مصدق)، علیرضا کریمی، عباس کفاش، رضا فرهنگ دوست به عنوان اعضاء هیئت امنا فعلی هیئت مشغول به کار هستند.

پارچه های مختلف دیگری مانند زر دوزی ها، مخمل، دارایی بافی یا ایکاک و غیره نیز در شهر یزد تولید میشوند. این مجموعه مشتمل بر مدرسه و قیصریه است که همگی آنها جزو نقاط دیدنى شهر محسوب مىشوند. یکی از مشهورترین دیدنیهای یزد که در زمان قاجار ساخته شده مجموعه خان هست. که بدون شک، ارزش تماشا و بازدید را دارند. در شرایط رقابتی، ارزش توسط سطح تعادل عرضه و تقاضا و یا قیمت تعادلی بازار تعیین می­گردد. البته سی و سه پل به جزء نام « پل الله وردی خان» نام های دیگری هم داشته است که در برخی از کتب و اسناد و مدارک قدیمی وجود دارد. این مسجد از قدیمی ترین مساجد ایرانی به حساب می آید که الگویی برای ساخت سایر مساجد چهار ایوانی بوده است. این مسجد باشکوه بر روی آتشکدهای در دوره ساسانیان بنا شده و یکی از زیباترین مساجد دوره تیموری است. مدرسه ضیائیه یزد، سازه باابهت و زیبایی دارد و گنبد بزرگ و باشکوه آن، بیش از هرچیز خودنمایی میکند. در نزدیکی بازار خان یزد واقع شده و از حیث معماری بسیار زیبا و باشکوه است. ۱۳ فروردین ۱۳۹۹ - آتشکده زرتشتیان از پرطرفدارترین بناهای تاریخی یزد به شمار میرود که در این گزارش به ماجرای آتش 1500 سالهی آن پرداختهایم. محمدتقی خان کار ساخت باغ را با ایجاد قناتی به طول ۶۵ کیلومتر آغاز کرد و آب را از مهریز به یزد و محل کنونی باغ دولتآباد انتقال داد.درنهایت این باغ با مساحتی درحدود هفتاد هزار مترمربع با مجموعه ای از ساختمانها، حوضها و آبنماها در میان باغی با گلها و درختان گوناگون ساخته شد.کوشک دولت آباد از مهم ترین بخشهای مجموعه به شمار میرود که بادگیر بلند دولت آباد بر روی آن قرار گرفته است که با ارتفاع ۳۳/۸ متر بلندترین بادگیر خشتی شناخته شده در جهان است. همان طور که اشاره شد، بازار خان بخشی از یک مجموعه است که با همین نام خوانده میشود.

بازارچه قیصریه دو در چوبی بزرگ و نفیس دارد که هنوز هم توسط آن باز و بسته میشوند. اگر تمایل دارید تمام حجرهها باز باشند، بهتر است بعد از ظهرها و پیش از غروب آفتاب به بازار بروید. این سردر یک بار فرو ریخته اما بعد ها مورد مرمت قرار گرفته و شکل امروزی به خود گرفته است. اکنون دیگر آتش مقدس زرتشتیان در آتشکده ای درون یک بنای بزرگ تاریخی که با کمک و و وقف و هدیه عده ای از زرتشتیان آن زمان ساخته شده، نگهداری می شود و توسط نگهبان آتش که هیربد نامیده می شود و برای روشن ماندن آتش هر بار باید چوبی را به درون آتش بیاندازد؛حفاظت می شود. میله قپق که دارای ارتفاعی حدود 40 متر بود ولی در دیگر اثری از آن در مرکز میدان دیده نمی شود. بعد از آن، از این میله ها برای پر کردن آب انبار مسجد برای وضو گرفتن استفاده شده است. مدرسه ضیائیه در سال 631 هجری قمری به وسیله عارف نامدار آن زمان، ضیاءالدین حسین رضی در ویرانه های زندان اسکندر تاسیس و بعد ها توسط پسرانش تکمیل گردید. حمام خان معروف به گرمخانه نور، حمامی است بنا شده توسط محمد تقی خان بافقی حاکم یزد به سال ۱۲۱۲ هجری قمری درمیدان خان و در کنار مجموعه خان یزد. مجموعه خان در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۶۵ با شماره ثبت ۱۷۰۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

محله فهادان یکی از کهنترین و اصیل ترین محله های شهر یزد است که در گذشته از محلات اعیان نشین شهر یزد بوده است. البته که برخی از این حمامها نیز در گذر زمان تخریب و فرسوده شدهاند. آمدهاست. (البته بعدها عده ای خواستهاند در اصل کتیبه دست ببرند و جملاتی را در رد و لعن ابابکر و عمر و عثمان و…در کنار کتیبه افزوده اند.) محراب مسجد از دو بخش تشکیل شدهاست که در قسمت پایینی متصل به کف محراب و در قسمت بالای محراب کلمات «الله احد» و «الله صمد» به خط کوفی مشهود است. می شد. متاسفانه عمر او به دنیا وفادار نبود و همسرش این مجموعه ارزشمند را به اتمام رساند و از همان زمان نام امیرچخماق(امیرچقماق) با این مجموعه گره خورد. مجموعه خان یزد در خیابان امام خمینی، خیابان قیام و محلهی لب خندق قرار گرفته است. ایسنا/یزد معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد در خصوص تداوم برنامه بلند مدت و پیشگیرانه در برابر آسیب عوامل بیولوژیک آتشکده یزد، گفت: تزریق محلول سمی در قسمتهایی از سالن بازدید کنندگان و گهنبارخانه آتشکده یزد اجرا شد. با توجه به جدول (3) مشاهده می­شود که متغیرهای تحصیلات، درآمد، تمایل به حفاظت از میراث فرهنگی و متغیر تأثیر مبلغ ورودی، بر تمایل به پرداخت برای بازدید از مجموعه بناها شامل کاخ عالی قاپو، مسجد جامع عباسی و مسجد شیخ لطف الله و متغیرهای سن، تحصیلات، درآمد و تمایل به حفاظت از میراث فرهنگی بر تمایل به پرداخت برای حفاظت از میدان نقش جهان اثر معنی­دار دارند. زنجیر چینابی طلای یزد، در لیست میراث ناملموس ایران ثبت شده است. طلای شهر یزد 20 عیار است و این دلیل زردی و درخشش بالای آن است. طلای شهر یزد نیز به دلیل کیفیت، دوام و زیبایی آن در ایران مشهور بوده است. حمام خان در خیابان قیام شهر یزد واقع شده است.

ورودی حمام به همراه یک لیوان نوشیدنی چای یا شربت 1500 تومن بود. در مورد باغ چهلستون خوب است بدانید این باغ به تمامی باغهای اطراف خود در آن زمان از جمله باغ های محدوده خیابان چهارباغ و میدان نقش جهان دسترسی داشت و عمارت میانی آن،کاخ چهلستون، از طریق تونلی به همه کاخ های آن دوره اصفهان یعنی کاخ هشت بهشت اصفهان و عالی قاپو متصل بود. سه بنای اصلی این باغ عمارت هشتی، طنبی، سر در می باشد.این بنا از سه شاه نشین با درهای مشبک، اتاقک بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو تشکیل شده و شکل کلی بنا به یک هشت ضلعی شبیه است. در رو به روی بادگیر، حوضی وجود دارد که زیبایی خاصی به محیط باغ دولت آباد می بخشد، اگر درانتهای باغ دولت آباد بایستیم میتوانیم تمام بادگیر را در انعکاس آب حوض ببینیم. امروزه اثر خاصی از زندان اسکندر در مدرسه ضیائیه به چشم نمیخورد و تنها یک گودال فرو رفته در بنا وجود دارد که به نظر برخی از تاریخ نویسان سیاهچال زندان اسکندر بوده است. هر کدام از بخشها و تیمچهها نام خاصی دارند. مسجد عتیق اصفهان دارای دو گنبد است که هر کدام از ساختار و ویژگیهای مخصوص به خود برخوردار میباشد.