بیمه بیکاری راهکاری برای پوشش قرار دادن کارگران و افراد در مشاغل مختلف از سوی دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که افراد می‌توانند با داشتن شرایط آن و به شرط تایید از طریق کارگروه اداره کار و رفاه اجتماعی برای مدت مشخصی که در ادامه تمام جزئیات آن را ذکر کرده‌ایم، مستمری معینی دریافت کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت کامل از ابتدا تا انتهای بیمه بیکاری را برای شما با زبان ساده بیان کنیم.
ثبت نام بیمه بیکاری
بیکاری از جمله معزلاتی است که می‌تواند زندگی را با بن بست روبرو کند. از این رو برای زمان‌هایی که افراد به این مشکل دچار می‌شوند، راه‌حلی اندیشیده شده است که آن را بیمه بیکار می‌گویند. منظور از بیمه از نوع بیکاری، بیمه‌ای است که شامل افراد بیکار می‌گردد. در این مورد فردی که بیمه شده‌است در صورتی که مورد تشخیص وزارتخانه و نیز شورای عالی کار قرار گرفته و براساس تغییرات ساختار اقتصادی کارش را از دست داده باشد، تحت حمایت بیمه بیکاری قرار می‌گیرد. فرد بیکار کسی است که اولا خود را بیمه کرده و ثانیا بدون آنکه خواست او باشد، کارش را به دلیلی از دست داده است ولی می‌تواند در محیط دیگری کار کند.
سایت بیمه بیکاری
ثبت نام بیمه بیکاری ابتدا از طریق دفاتر پیشخوان دولتی شروع می‌شود که فرد باید برای احراز هویت و همچنین ایجاد پروفایل کاربری، نام کاربری و گذرواژه‌ای دریافت کند.
سپس بایستی مدارک موردنیاز خود را جهت ثبت نام آماده کرده و اسکن کند. سپس اسکن مدارک را در سایت بیمه بیکاری به آدرس mcls.gov.ir/Login ارسال نماید.
با توجه به تغییرات صورت گرفته، شما می‌توانید با مراجعه به لینک بالا، علاوه بر مراکز پیشخوان دولت و شعب بانک رفاه کارگران، به صورت غیرحضوری نیز در بخش “احراز هویت” به آدرس https://ekyc.done.ir/apps/identityType نیز ثبت نام کنید.
پس از ورود، از قسمت منوهای سربرگ، گزینه “پنجره واحد خدمات را انتخاب کرده و در قسمت “پنجره خدمات”، گزینه “اداره کل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری” و “ثبت درخواست بیمه بیکاری” وارد شوند.
توجه کنید در صورتی که رمز عبور و نام کاربری اشتباه وارد شود، با پیام “هیچ اکانتی مشاهده نمی‌گردد” مواجه خواهید شد که در این صورت باید به سامانه احراز هویت این سایت مراجعه کرده و برای بازآوری مجدد نام کاربری و رمز عبور اقدام کنید.جوان ایرانی (irjavan.com)
با وارد در این قسمت، اطلاعات خود را جهت ثبت درخواست وارد نموده و دکمه تایید ثبت درخواست و ارسال اطلاعات را بزنید.
در این فرم می‌توانید علت بیکاری خود را از میان دلایل ارائه شده انتخاب کنید. به عنوان مثال اخراج شدن، اخراج در اثنای قرارداد و … و یا اتمام قرارداد از دلایلی هستند که در سامانه مشاهده می‌کنید.
حال صفحه درخواستی برای شما باز می‌شود که علت بیکاری انتخاب می‌گردد.
مدارک مورد نیاز را در سامانه بارگذاری می‌کنید و همچنین در بخش “اطلاعات کارگاه”، اطلاعات دقیق خود را وارد کنید. (اطلاعات بارگذاری شده به اداره تعاون و رفاه اجتماعی ارجاع داده می‌شود و لازم است تا دقیق و معتبر باشد).
اطلاعات تکمیلی و میزان مهارت شغلی خود را درج کنید.
در قسمت فیلد “استعلام دادنامه” اگر از قبل شخص شکایت خود را در بخش سیستمی ارائه کرده است، به کار می‌رود و در غیر اینصورت گزینه “خیر” انتخاب می‌شود.
در انتها بخش تکمیل موارد خواسته شده در قسمت شرایط بیکاری و نیز تایید شرایط احراز بیمه برای بیکاری و ارسال آن انجام شود.
اطلاعات لازم در مورد بیمه برای بیکاری تامین اجتماعی
اطلاعاتی برای بیمه بیکاری تامین اجتماعی وجود دارد که لازم است متقاضیان راجع به آن آگاه باشند. این موارد عبارتند از:
توجه کنید که بیمه بیکاری فقط برای فرد بیمه شده‌ای است که بدون میل خود بیکار شده و آماده کار است.
بیکاری از طریق ترک کار و نیز بیکاری از طریق استعفا دلایل مشمول شدن در این نوع بیمه نیست.
از جمله برخی افراد مشتمل بر این نوع بیکاری می‌توان به بیمه شدگان بیکار موقتی که در اثر سیل و آتش سوزی و زلزله بیکار شده‌اند و نیز کارگران فصلی اشاره نمود.
بیمه شدگان حداکثر به مدت 30 روز وقت دارند تا از روز بیکاری خود برای اطلاع رسانی به واحد کار و امور اجتماعی اقدام کنند.
فرد موردنظر باید آمادگی اشتغال به کار مشابه را نیز داشته باشد.
نمایندگانی که در اداره کار و رفاه اجتماعی و تعاون و سازمان اجتماعی هستند، مسئول تشخیص دادن ارادی و غیر ارادی بودن بیکاری شما می‌باشند.
بیمه برای بیکاری از طریق شعب تامین اجتماعی برای بیمه شدگان اقدام شده و مبلغی که برای بیکاری پرداخت می‌شود، از روز اول بیکاری در نظر گرفته خواهد شد.
پیگیری بیمه بیکاری
از آنجایی که پاندمی کرونا در سراسر جهان رخ داده است و بسیاری از خدمات دولتی به صورت غیرحضوری درآمده‌اند، ثبت نام بیمه بیکاری و احراز هویت غیرحضوری شده ولی برای پیگیری مراحل پایانی فرد نیاز به مراجعه حضوری دارد.
همچنین در توضیحات تکمیلی آمده است که برای پیگیری بیمه برای بیکاری، کدرهگیری که برای متقاضیان بیمه بیکاری ارائه می‌شود، امکان ردیابی درون سامانه‌ای را نداشته و بایستی برای پیگیری و وضعیت درخواست خود از قسمت گزارشات کارگری استفاده کنند.
برای پیگیری همچنین می‌توانید با ورود به سامانه جامع روابط کار، ورود به پروفایل کاربری خود، بر روی گزینه گزارش‌های کارگری کلیک کنید. سپس روی گزینه بیمه بیکاری کلیک کرده و به قسمت مشاهده درخواست‌های بیمه بیکاری بروید. در این مرحله با انتخاب گزینه نظرات، می‌توانید پیام‌های کارشناسان را در مورد رویه بیمه مشاهده نمایید.
بیمه بیکاری چقدر است؟
در نهایت اگر بتوانید روتین درخواست بیمه برای بیکاری را انجام داده، شرایط و قوانینی که برای متقاضیان آن درنظر گرفته شده است را داشته باشید و نیز پس از عبور از مجوزی که کارگروه اداره کار و رفاه اجتماعی ارائه می‌کند، شما می‌توانید برای دریافتی مستمری بیکاری اقدام کنید. بنا به قانون، مقدار بیمه بیکاری به اندازه 55 درصد از مقدار میانگین مزدی است که فرد به صورت روزانه آن را می‌گیرد. این مقدار هزینه، مقرری است که از جانب بیمه به فرد تعلق گرفته و لازم است دو شرط را داشته باشد.
شرط اول آن است که مقدار حقوق دریافتی بیمه بیکاری نبایستی کمتر از هزینه حداقلی باشد که به عنوان دستمزد همان سال تعیین شده است. بنابراین اگر در سال حداقل دستمزد مثلا 2600 میلیون تعیین شده است، نباید مبلغ دریافتی بیمه برای بیکاری فرد کمتر از این مقدار باشد.
از سوی دیگر شرط دوم آن است که فرد نباید بیشتر از 80 درصد از متوسط دستمزدش دریافتی داشته باشد.
این دو شرط در واقع یک کف و یک سقف را برای پرداختی بیمه تعیین می‌کند. همچنین فاکتور دیگری که می‌تواند بر افزایش مبلغ بیمه برای بیکاری تاثیر گذار باشد، بحث مجرد یا متاهل بودن فرد است که بایستی در نظر گرفته شود.
نحوه محاسبه بیمه بیکاری
از آنجایی که توضیحاتی را در این خصوص در قسمت قبل گفتیم، بنابراین مبنای محاسبه بیمه برای بیکاری هرفرد بستگی به حقوقی دارد که دریافت می‌کند اما با توجه به اعلام روابط عمومی اداره کل تعاون و کار و رفاه اجتماعی، حداقل مقرری در نظر گرفته شده برای بیمه از مقدار 1.910 میلیون تومان در سال 1399 به مبلغ 2.755 میلیون تومان رسیده است که یعنی نسبت به سال گذشته 39 درصد رشد داشته است.
نحوه محاسبه بیمه برای بیکاری برمبنای حقوق‌های سه ماه افراد است که در این حقوق هزینه‌های حق اولاد و مسکن و … در نظر گرفته نشده باشد. مثلا اگر فرد ماهی 1.5 میلیون تومان دریافتی حقوق دارد، نحوه محاسبه این نوع بیمه برای سال 1400 او 55 درصد متوسط حقوق و دستمزدش است که عدد 2.655 میلیون تومان می‌شود. این مبلغ تا 4 نفر افراد تحت تکفل بوده و به ازای هر فرد اضافی، دریافتی بیمه بیکاری 10 درصد افزایش می‌یابد.
همچنین کسانی که از مستمری و حقوق از کارافتادگی استفاده می‌کنند، می‌توانند از مقرری درنظر گرفته بیمه برای بیکاری نیز به صورت همزمان استفاده نمایند.
بیمه بیکاری کرونا
یکی دیگر از مواردی که در رابطه با بیمه با شیوع ویروس کرونا ایجاد شد، بحث بیمه برای بیکاری کرونا است که باعث شد تا بسیاری از کسب و کارها در اثر قرنطینه و قوانین فاصله اجتماعی، تعطیل شده و یا تعدیل نیرو داشته باشند. این وضعیت موجب شد تا کشورهای مختلفی برای شهروندان خود، بودجه‌های سنگین کمکی درنظر گرفته تا آنها را در این دوران قرنطینه رها نکرده باشند.
تدابیری که در دوران کرونا برای کمک به مردم ایران درنظر گرفته شد، علاوه بر ارائه وام یک میلیون تومان به خانوارها در دو مرحله بود، شامل پرداخت یک مبلغ مقرری برای بیکار شدگان در دوره کرونا نیز است که تحت بیمه بیکاری ارائه شد. البته دولت در زمینه‌های دیگری مانند گردشگری، فرهنگ و هنر، وام ودیعه مسکن در قالب تسهیلات 50 و 30 و 15 میلیون تومانی، بسته‌های معیشتی، شرایط ویژه برای مالیات و بدهی‌ها و … نیز برای اصناف و مردم تدابیری را اندیشید.
بیمه برای بیکاری کرونا، بیمه‌ای است که شامل کسب و کارهای زیر می‌شود:
مراکزی که در زمینه تولید و توزیع غذاها فعالیت می‌کنند مانند رستوران‌ها، طباخی‌ها، تالارهای پذیرایی و … که بایستی در دوران کرونا قرنطینه شوند.
حمل و نقل عمومی در قالب عمومی و برون شهری.
مراکز توزیع آجیل، بستنی، میوه، خشکبار و قنادی.
مراکز فرهنگی و آموزشی.
مراکز تولیدی فرش و صنایع دستی.
مراکز ورزشی و تفریحی.
مراکزی تولیدی در زمینه‌های کیف و کفش و پوشاک.
مراکز خدماتی مسافرتی مانند هتل‌ها، مجتمع‌های گردشگری، مهمان‌پذیرها و … .
بیمه بیکاری کی واریز می‌شود؟
ابتدا در مورد زمان واریز حقوق بیمه برای بیکاری برای افرادی که قبول شدند، بایستی گفت این هزینه در تاریخ 10-15 هر ماه واریز می‌شود. در صورتی که فرد در این دوره زمانی واریزی از سوی بیمه بیکاری نداشته باشد، لازم است از طریق شعب تامین اجتماعی پیگیر وضعیت خود شود.
به طور کلی، قانون بیمه بیکاری به گونه‌ای است که افرادی که بیکار می‌شوند به آن مراجعه می‌کنند و نیاز دارند تا هرچه سریع‌تر خدمات این بیمه را دریافت کنند و از آن برای دوره موقت بیکاری خود استفاده نمایند. اما اینکه چه زمانی واریزی بیمه بیکاری انجام می‌شود، می‌توان گفت در حقیقت این امر به پیگیری‌های لازم از جانب شما و نیز مدارکی که ارائه می‌کنید و کامل و دقیق بودن آنها دارد.
در قانونی که برای بیمه بیکاری آورده شده است، در خصوص واریز شدن این نوع بیمه این گونه بیان شده است که نهایتا فرد بایستی تا 30 روز بعد از بیکاری خود مدارک و مستندات را به اداره کار و تامین اجتماعی تحویل داده و از سوی دیگر، سازمان مربوطه لازم است تا ظرف مدت 30 روز از زمانی که درخواست شما ارائه شد، نظر خود را مبنی بر تعلق گرفتن بیمه بیکاری به شما ابراز نماید.
زمانی که احراز شرایط شما برای بیمه واقع شد، لازم است با یک معرفی نامه کتبی، شما به سازمان تامین اجتماعی معرفی شوید و این سازمان هم بایستی بررسی‌های خود را برای احقاق شرایط انجام دهد. در این قسمت نهایتا پس از 10 روز مقرری بیمه بیکاری شما پرداخت خواهد شد.
بنابراین برای پاسخ به این پرسش که بیمه بیکاری کی واریز می‌شود، اگر مبدا زمانی را از روز ارائه درخواست شما به اداره کار و تامین اجتماعی بگیریم، معمولا زمان 40-50 روز را می‌توان در نظر گرفت.
مراحل دریافت بیمه بیکاری
مراحل دریافت بیمه از نوع بیکاری با توجه به راه‌اندازی سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری که در انتهای سال 98 براساس وضعیت کرونا راه اندازی شده است، هم به صورت آنلاین و هم به صورت حضوری می‌باشد. به طور خلاصه مراحل دریافت بیمه بیکاری به شرح زیر است:
تهیه و آماده سازی مدارک و اسکن نمودن آنها برای بارگذاری در سامانه جامع روابط کار
ورود به سامانه جامع روابط کار به نشانی: prkar.mcls.gov.ir
مراجعه به قسمت درخواست بیمه بیکاری، شروع از طریق منوی پنجره واحد خدمات
درج اطلاعات موردنیاز، ارائه درخواست بهتر است بلافاصله بعد از بیکاری ارائه شود
درج اطلاعات تکمیلی و نیز بارگذاری مدارک
تکمیل اطلاعات مربوط به شغل، بیمه، مهارت‌های شغلی و شرایط بیکاری
ارسال درخواست و دریافت پیامک “تراکنش موفق”
نکته: توجه کنید در صورتی که درخواست شما دارای نقص مدارک یا اطلاعات اشتباه است، این قسمت توسط پیامک برای فرد اطلاع رسانی می‌شود. بنابراین شماره تلفن همراه در دسترسی را وارد کنید. برای ویرایش اطلاعاتی که در این قسمت درج شده است، لازم است به بخش تکمیل درخواست از مسیر نام کاربری و گذرواژه، پنجره واحد خدمات، کارپوشه، تمام ورودی‌های من مراجعه نمایید که در این قسمت با دیدن پیام “اطلاعات شما نیاز به بازنگری دارد” در صفحه نقص و ویرایش اطلاعات مدارک را تکمیل کنید. سپس گزینه ارسال را بزنید تا پیام “تراکنش موفق” مشاهده شود.
بیمه بیکاری شامل چه کسانی می‌شود؟
مشمولان بیمه بیکاری شامل:
افراد و کارکنان رسمی که بدون خواست خود بیکار شده‌اند.
افرادی است که قرارداد کاریشان به پایان رسیده است.
کارگران فصلی که اثنای فصل کار اخراج شدند و بلااراده تشخیص داده می‌شوند.
بیکاران دارای قرارداد در مدت زمان معین.
افرادی که ماهیت شغلی آنها دائمی است.
بیمه شدگان بیکار براثر حوادث ناگهانی مانند زلزله و سیل و جنگ و آتش سوزی.
علاوه بر موارد بالا، تشخیص تعلق گرفتن بیمه از نوع بیکاری منوط به توافق کمیته‌ای مشترک از سمت اداره کار و تعاون و رفاه اجتماعی است.
علاوه بر این همانطور که در طول متن نیز ذکر شد، افراد بازنشسته و از کارافتادگان، اتباع خارجی و نیز صاحبان حرفه و مشاغل آزاد و نیز کسانی که جزو بیمه شدگان اختیاری هستند، مشمول بیماری بیکاری نمی‌شوند.
مدارک لازم برای بیمه بیکاری
از جمله مداری که بهتر است تا قبل از بیمه بیکاری آنها را فراهم کنید، بایستی گفت:
اصل و کپی کارت ملی
کپی صفحه اول دفترچه بیمه
اصل و کپی گواهی کار از محل کار
عکس 3*4 جدید در تعداد 4 قطعه
اصل و کپی سال آخر قراداد کاری یا رای صادر شده
اصل و کپی کارت پایان خدمت برای آقایان
اصل و کپی کل صفحات شناسنامه
اصل و کپی از مدارک تحصیلی یا فنی
همچنین ذکر این نکته مفید است که محدودیت در استفاده از بیمه از نوع بیکاری وجود نداشته ولی براساس میزان پرداخت حق بیمه، محدودیت زمانی در هر درخواست لحاظ می‌شود.
شرایط لغو بیمه بیکاری چیست؟
شرایط لغو بیمه بیکاری شامل موارد مشخصی است که عبارتند از:
بیمه شده از قبول کردن شغلی که به او پیشنهاد می‌شود، سرباز بزند.
بیمه شده از دنیا برود.
مدت زمان خاصی که در بالا اشاره کردیم، تمام شود.
اگر بیمه شده دوباره در جایی مشغول به کار شود، بیمه او لغو خواهد شد.
کسی که بیمه شده، از شرکت در دوره‌های کارآموزی که در نظر گرفته شده است، بدون ارائه دلیل قانع کننده، سرباز بزند.
اگر بیمه شده دچار از کارافتادگی کلی شده و یا مستمری بازنشستگی دریافت نماید.
بیمه بیکاری در کانادا
همانند سایر کشورها، کانادا نیز از جمله کشورهایی است که اقدام به ارائه طرح بیمه بیکاری برای افراد بیکار نموده است که شرایط خاص خود را دارد. این طرح حمایتی از سوی دولت، دارای مزایا و شرایطی است که به صورت موقت می‌تواند برای فرد استفاده شود. مزایای این طرح برای افراد بیکاری که بیمار هستند، یا نوزاد تازه متولد شده دارند و یا باردار هستند و یا کسانی که به علت بیماری خاص پزشکی از اعضای خود محافظت می‌کنند، می‌باشد. علاوه بر این، این طرح به فرد بیکار کمک می‌کند تا کاری را پیدا نماید.
مدت زمان پرداختی این بیمه در کانادا در حدود 14-45 هفته است و در هر هفته سقف آن بیشتر از 547 دلار نمی‌باشد. مبلغ پرداختی در حدود 60 درصد از آخرین حقوق فرد بوده و این مبلغ پرداختی بستگی به درآمد متقاضی بیمه بیکاری در کانادا دارد. در این طرح مزایای دیگری نیز آورده شده است که شامل هزینه حمایتی دولت برای فرزندان زیر 18 سال و نیز کودکان معلول است.
استفاده از طرح بیمه برای بیماران، زایمان و نیز پدر شدن در حدود 15 هفته می‌باشد. شرایط استفاده از بیمه بیکاری کانادا شامل موارد زیر است که عبارتند از:
متقاضی بایستی در شغلی که در رده کسب و کارهای بیمه شدنی است، مشغول باشد.
این بیمه برای افرادی است که دچار پدیده‌هایی مانند سیل و آتش سوزی شده و بیکار می‌شوند.
بدون اینکه خواست خود فرد باشد، شغل خود را از دست داده باشند.
برای اینکه بتوانید این مبلغ را دریافت کنید، بایستی حداقل در 52 هفته گذشته، یک هفته را بدون حقوق گذرانده باشید.
کسی که این درخواست را ارائه می‌کند، بایستی دارای شماره تامین اجتماعی SIN بوده باشد.
شما بایستی به طور فعال دنبال کار باشید که این موضوع از سوی کارفرمایان بررسی خواهد شد.
برای ارائه درخواست بیمه از نوع بیکاری در کانادا بایستی حداکثر تا 4 هفته اقدام کنید. بهتر است به محض بیکار شدن مدارک را آماده کرده و سریعا درخواست خود را ارائه نمایید. ثبت نام در این طرح به صورت اینترنتی است و می‌توانید از طریق سایت https://www.canada.ca/en/services/benefits/ei.html و یا ادارات خدمات کانادا به صورت حضوری برای آن اقدام کنید.
لازم به ذکر است که بیمه بیکاری برای تمامی افرادی که در کانادا به صورت قانونی کار می‌کنند از جمله شهروندان و اتباع خارجی برقرار است.
